როგორ ვუმკურნალოთ სქოლიოზს

სქოლიოზი ხერხემლის სვეტის ლატერალური დევიაციაა კობის კუთხე 10 გრადუსი და მეტი.დევიაცია შეიძლება წარმოდგენილი იყოს გულმკრედის,წელის ან ხერხემლის ორივე რეგიონში. სქოლიოზი გვხვდება ნებისმიერი ასაკის ადამიანში,თუმცა ყველაზე ხშირად დიაგნოსტირდება ბავშვებსა და მოზარდებში.

სქოლიოზი შეიძლება დაიყოს სხვადასხვა ტიპად გამომწვევი მიზეზისა და დაწყების ასაკის მიხედვით.პირველადი კატეგორიებია:

● იდიოპათიური სქოლიოზი:სქოლიოზის ყველაზე გავრცელებული ტიპია(80%),რომლის გამომწვევი ფაქტორიც უცნობია. ხშირად ვითარდება მოზარდობის პერიოდში,განსაკუთრებით სქესობრივი მომწიფების დროს.

● კონგენიტალური სქოლიოზი:გამოწვეულია ნაყოფის განვითარების პერიოდში წარმოქმნილი მალების ანომალიებით და შედეგად ხერხემლის არასრული ფორმირებით.

● ნეიროკუნთოვანი სქოლიოზი:სქოლიოზის ეს ტიპი გამოწვეულია კუნთებისა და ნერვული ბოჭკოების ანომალიით.ვითარდება,როგორც ნეიროკუნთოვანი მდგომარეობის მეორადი სიმპტომი.მაგალითად კუნთოვანი დისტროფია ან ცერებრალური დამბლა,რასაც გავლენა აქვს კუნთების კონტროლსა და კოორდინაციაზე.

● დეგენერაციული სქოლიოზი:ასევე ცნობილი,როგორც ზრდასრულობის სქოლიოზი,ვითარდება ხანდაზმულ ასაკში ასაკის მატების,ტრავმის ან სხვა მიზეზების გამო.(მაგ:ოსტეოპოროზი,ართრიტი)

სქოლიოზის  ძირითადი სიმპტომები

● მხრების არათანაბარი განლაგება

● მენჯის ასიმეტრია

● წელის ასიმეტრია

● ხერხემლის დეფორმაცია

● მალათი როტაცია

● ზურგის ტკივილი

● დაღლილობა

● სუნთქვის გაძნელება

სქოლიოზის მკურნალობა

მკურნალობა დამოკიდებულია პაციენტის ასაკზე,სქოლიოზის ხარისხზე,დაავადების პროგრესირებაზე და სიმპტომებზე.მკურნალობის ძირითადი მეთოდებია:

დაკვირვება და მონიტორინგი
 მსუბუქი სიმძიმის სქოლიოზის დროს(კობის კუთხე 10-20 გრადუსი),განსაკუთრებით კი ბავშვებში,რომლებიც ჯერ კიდევ ზრდის პერიოდში არიან,რეკომენდირებულია მრუდის პროგრესირების მონიტორინგი.

ფიზიკური თერაპია
 ფიზიკური თერაპია მნიშვნელოვან როლს ასრულებს სქოლიოზის მართვაში,განსაკუთრებით კი ტკივილის შემცირებაში,პოზის გაუმჯობესებაში,კუნთების გაძლიერებაში და საერთო ფუნქციის შენარჩუნებაში. ძირითადი ტექნიკებია:

● პოსტურალური ტრენინგი - გულისხმობს პოზის გაუმჯობესებას. ეს შეიძლება მოიცავდეს სათანადო ჯდომის,დგომის და ძილის პოზების სწავლებას,რათა მინიმუმადე  შემცირდეს სქოლიოზის გავლენა ყოველდღიურ საქმიანობაზე.

● გაჭიმვა და მოძრაობის დიაპაზონის ვარჯიშები - სასარგებლოა  ხერხემლისა და მიმდებარე კუნთების მოქნილობისა და მობილობის გასაუმჯობესებლად .

● ძალისმიერი ვარჯიშები - მიზნად ისახავს მუცლის,ზურგის და მენჯის კუნთების გაძლიერებას,რათა უზრუნველყონ ხერხემლის სტაბილურობა.

● ბალანსისა და კოორდინაციის ტრენინგი - ბალანსის ვარჯიშები გამოიყენება სტაბილურობისა და კოორდინაციის გასაუმჯობესებლად.

● სუნთქვითი ვარჯიშები - მნიშვნელოვანია სქოლიოზის მართვაში,განსაკუთრებით მძიმე გამრუდების მქონე პირებში. ტექნიკას,როგორიცაა დიაფრაგმული სუნთქვა,შეუძლია სუნთქვის ფუნქციის ოპტიმიზაცია.

შროტის მეთოდი

კონსერვატიული მკურნალობის სტანდარტია. აერთიანებს სპეციფიკური სავარჯიშოების პროგრამას და დამხმარე საშუალებების გამოყენებას.გამოყენება შესაძლებელია ყველა ტიპის სქოლიოზის დროს.

ბრეისინგი(კორსეტი)

რეკომენდირებულია საშუალო სიმძიმის სქოლიოზის დროს (კობის კუთხე 25-40 გრადუსი).მკურნალობის მიზანი, ზრდის პროცესში მრუდის შემდგომი პროგრესირების თავიდან აცილებაა.ბრეკეტის ტიპი და ტარების ხანგრძლივობა დამოკიდებულია ინდივიდის მრუდსა და მრუდის ზრდის პოტენციალზე.

ქირურგიული ჩარევა
  ქირურგიული ჩარევა რეკომენდირებულია მძიმე ფორმების დროს,როდესაც კობის კუთხე არის 40-50 გრადუსი და მეტი,ან კონსერვატიული მკურნალობა უშედეგოა. ქირურგიული ჩარევა გულისხმობს ხერხემლის ფიქსაციას და ტრანსპედიკულური ჭანჭკებით გასწორებას.

ტკივილის მართვა
 სქოლიოზით გამოწვეული ტკივილის მართვისთვის შეიძლება გამოიყენოთ ისეთი სხვადასხვა მეთოდები, როგორიცაა ფიზიოთერაპია, სხვადასხვა ინექციები(როგორიცაა ეპიდურული სტეროიდების ინექცია) და სხვა.

სქოლიოზის მკურნალობა თანამედროვე მეთოდებით შესაძლებელია „ახალი ხედვის სარეაბილიტაციო ცენტრში“,სადაც მაღალკვალიფიციური ექიმები და ფიზიკური მედიცინისა და რეაბილიტაციის სპეციალისტები დაგხვდებიან.რეაბილიტაციის ცენტრი თბილისში, ლუბლიანას ქუჩაზე მდებარეობს.